ဗုဒၶ၏ဗုဒၶဝါဒ (၃)

ဗုဒၶဘာသာ (၅)မ်ိဳး

ယေန႔ေခတ္လူေတြဟာ ဘာသာအသိတရား တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေခါင္းပါးလာျပီ။

ဘုရားေတာင္မွ ထိျခင္းငါးပါးနဲ႔ ဦးခ်ရေကာင္းမွန္း

မသိႀကေတာ႔ပါဘူး။ဒီလိုအေျခအေနေတြကိုသိလို ျမတ္စြာဘုရားက

“ေနာင္္အနာဂတ္မွာ ဗုဒၶဘာသာ (၅)မ်ိဳး ကြဲျပားလိမ့္မယ္”ဟု

ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။အဲ့ဒီ ဗုဒၶဘာသာ(၅)မ်ိဳးကေတာ့

(၁)ကုလ ဗုဒၶဘာသာ

(၂)လာဘ ဗုဒၶဘာသာ

(၃)ဘယ ဗုဒၶဘာသာ

(၄)သဒၶါဓိက ဗုဒၶဘာသာ

(၅)ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာ

(၁)ကုလ ဗုဒၶဘာသာ

ကုလ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ရိုးရာဗုဒၶဘာသာ ကိုေျပာတာပါ။အေမအေဖက ဗုဒၶဘာသာမို႔ သားသမီးက

ဗုဒၶဘာသာျဖစ္လာ

ရတာပါ။မိဘက ခရစ္ယာန္ဆိုရင္ သားသမီးကလည္း ခရစ္ယာန္။ဒါကို မိရိုးဖလာ

ကုလဗုဒၶဘာသာေပါ့။မိဘက ဗုဒၶဘာသာ

မို႔သာ သားသမီးကဗုဒၶဘာသာျဖစ္လာရတာ ဘုရားရွင္ဘာလို႔ ပြင့္မွန္းမသိ။ဘုရား

ဘာတရားေဟာမွန္းလည္းမသိ။ကိုးကြယ္

ေနတဲ့ ျမတ္စြာဘုရား ဘာေႀကာင့္ကိုးကြယ္ရမွန္းလည္းမသိ။တရားေတာ္ကို

ဘာေႀကာင့္ကိုးကြယ္ရမွန္းမသိ။ဘုရားကိိိုဦးခ်

တာ ဘာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ဦးခ်မွန္းမသိ။ဘာေႀကာင့္ဒီေလာက္ ရုိရိုေသေသနဲ႔

အေလးျပဳေနမွန္းကို မသိတာ။လုပ္ေတာ့လုပ္

ေနတာပဲ အသိပညာ ဘာမွမပါတာ။ကုလ ဗုဒၶဘာသာပါ။

(၂)လာဘ ဗုဒၶဘာသာ

လာဘ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ လာဘ္လာဘလိုလို႔ ကိုးကြယ္တဲ့ ဗုဒၶဘာာသာကို ဆိုလိုတာပါ။ဒီဘဝ

စီးပြားေရးေလးတက္မလား

ဆိုျပီးမွ ဘုရားကိုးကြယ္တာမွာ ေရြးျပီးကိုးကြယ္တယ္။ဒီဘုရား ကိုးကြယ္ရင္ေတာ့

လာဘ္လာဘ ေပါမ်ားတယ္ ဟိုဘုရား

ကိုးကြယ္ရင္ေတာ့ စီးပြားေရးတက္တယ္ဆိုျပီး ေရြးကိုးကြယ္တာ လာဘ

ဗုဒၶဘာသာပါ။ဘုရားကိုးကြယ္မွ လာဘ္ေပါမ်ား

မယ္ဆိုရင္ ဘုရားမကိုးကြယ္တဲ့ ခရစ္ယာန္ေတြ ဘာလို႔ လာဘ္ရႊင္ေနလဲ။အဓိက

စီးပြားေရးျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ဘုရား

ေႀကာင့္မဟုတ္ပါဘူး။ကံ၊ညဏ္၊ဝိရိယ သတၱိေႀကာင့္ပါ။

အိမ္ျခံ ဝယ္မယ္။ေရာင္းမယ္။အိမ္ေနရာေျပာင္းမယ္ဆိုရင္ေတာင္မွ ရက္ရာဇာ ျပႆဒါး

ေရြးေနတာေတြ။ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္

ေပၚမွာ ဘုိေတာ္ ဘြားေတာ္ပံုေတြ တင္ထားတာေတြ။ကိုႀကီးေက်ာ္ ၊ မႏွဲေလး အစရွိတဲ့

နတ္ေတြ ကုိးကြယ္တာေတြ။ေဗဒင္

ယံုႀကည္ျပီး ယႀတာေတြ ေခ်လိုက္ႀက စတဲ့ လာဘ္လာဘ လိုခ်င္လို႔ ကိုးကြယ္တဲ့

ဗုဒၶဘာသာမ်ားကို လာဘဗုဒၶဘာသာလို႔

ေခၚပါတယ္။

(၃)ဘယ ဗုဒၶဘာသာ

ဘယ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ေဘးကိုေႀကာက္္္္္္လို႔

ကိုးကြယ္တာကိုေခၚပါတယ္။အႏၱရာယ္ကင္းဖို႔၊ ေဘးရွင္းဖို႔၊အသက္ရွည္ဖို႔၊

က်န္းမာဖို႔၊ဒီလိုအေတြးအေခၚေတြနဲ႔ ဘုရား ကိုးကြယ္တာကို ဘယ

ဗုဒၶဘာသာဟုေခၚပါသည္။ဒီဘုရား ကိုးကြယ္မွ

အသက္ရွည္မယ္ဆိုရင္ ဘုရားမကိုးကြယ္တဲ့ ခရစ္ယာန္ အစလာမ္ေတြ အသက္ရာေက်ာ္

ရွည္ေနႀကတာ ဘာလို႔ပါလဲ။

ဘာမွမသိဘဲ ရမ္းကိုးကြယ္္္္္္တာ ကုလ ဗုဒဘာသာ၊လာဘ္လာဘ လိုခ်င္လို႔ကိုးကြယ္တာ လာဘ

ဗုဒၶဘာသာ။

ေဘးေႀကာက္ျပီး အကုိးအကြယ္ မွားေနတာ ဘယ ဗုဒၶဘာသာ။ဒီ ကုလ၊လာဘ၊ဘယ ဗုဒၶဘာသာ

(၃)မ်ိဳးကို ေအာက္တန္း

စား ဗုဒၶဘာသာဟုေခၚပါသည္။

ဟိုလူမပါ။ဒီလူမပါ။ဟုိလူပသပါတယ္။ဒီလူပသပါတယ္။လက္ညႈိးထိုး ခြက္လွန္

လုပ္ေနတာေတြကို ဘုရားက သူေတာင္းစား

ဗုဒၶဘာသာပါတဲ့။

ခႏၶာမွာ အသိ၊ဘာသာေရအသိဓာတ္ခံ နည္းေတာ့ လိမ္စားေနတဲ့သူေတြက

လိမ္လို႔ေကာင္းေနပါတယ္။ဘုရားလည္း

ကိုးကြယ္ရေသး၊တရားလည္းကိုးကြယ္ရေသး၊ဆြမ္းဦးကိုလည္း

ေလာင္းလွဴရေသး၊သာသနာေတာ္ကိုလည္း ပစၥည္းေလးပါး

နဲ့ လွဴဒါန္းပူေဇာ္ဆက္ကပ္ရေသး။ဘာအတြက္ ဒါေတြ လုပ္ေနရတာလည္း ဘာအတြက္

သာသနာကိုခ်ီးေျမွာက္ေနတာလည္း

ဘာအတြက္ ေက်ာင္းေဆာက္ေနတာလည္း။စဥ္းစားပါ။ေဝဖန္ပါ။သံုသပ္ပါ။

(၄)သဒၶါဓိက ဗုဒၶဘာသာ

သဒၵါဓိက ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ သဒၵါတရားကို အရင္းခံပါတယ္။သဒၵါတရားဆိုတာ

ယံုႀကည္ခ်က္္္္္္္ပါ။ဘုရား၊တရား၊သံဃာကို

တကယ္သက္ဝင္္္္ယံုႀကည္တာကို ေခၚပါတယ္။ယံုႀကည္တဲ့ေနရာမွာလည္း မွန္မွန္ကန္ကန္

ယံုႀကည္တဲ့ သမၼာသဒၵါ နဲ႔ မွားမွား

ယြင္းယြင္း ယံုႀကည္တဲ့ မိစၦာသဒၵါဆိုျပီး (၂)မ်ိဳးရွိပါတယ္။

သမၼာသဒၵါ မွန္မွန္ကန္ကန္ ယံုႀကည္ခ်က္ ဆိုတာ သစၥာတရား သိေတာ္မူတဲ့

ျမတ္စြာဘုုရားဟာ ေဝေနယ် သတၱဝါေတြကို

သူသိသကဲ့သုိ႔ ေမတၱာ ဂရုဏာေတာ္အျပည့္နဲ႔ သစၥာေလးခ်က္

အနက္ကိုေဟာႀကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ဒီတရားေတာ္ အနက္

ေတြကိုပိုင္ပိုင္္ႏုိင္ႏုိင္သိေတာ္မူသြားႀကတဲ့ အရိယာသူေတာ္စင္ႀကီးေတြဟာ

နိဗၺာန္ဝင္စံသြားႀကပါတယ္။နိဗၺာန္ဆိုတာ အို ၊ေသ၊

နာ လြတ္ရာပါ။အေသလြတ္ရာ ျပတတ္လို႔ ျမတ္စြာဘုရားအား ကိုးကြယ္ပါ၏ ဆိုတဲ့

ယံုႀကည္ခ်က္ဟာ မွန္ကန္ေသာယံုႀကည္ခ်က္

တရားေတာ္ကို ဘာေႀကာင့္ကိုးကြယ္ရသလဲ။ျမတ္စြာဘုရားေဟာေတာ္မူခဲ့ေသာ တရားေတာ္ကို

ႀကိဳစားအားထုတ္လိုက္လို႔

တရားလမ္းေႀကာင္းးအတိုင္းသာ ေလွ်ာက္သြားႏုိင္ရင္ နိဗၺာန္ေရာက္ပါမည္။ထို

အေသလြတ္ရာ ပို႔ေဆာင္တာ တရားက ပို႔

ေဆာင္တာပါ။ပုဂၢိဳလ္က ပို႔ေဆာင္တာ မဟုတ္ဘူး။

ထိုတရားေတြ မကြယ္မေပ်ာက္ေသးတာ ဘယ္သူ႔ေက်းဇူးပါလဲ ဆိုရင္ သံဃာေတြရဲ့

ေက်ဇူးပါ။ဘုရားရွင္ေဟာေတာ္မူေသာ

ဓမၼကၡႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္၊သုတ္ဝိနည္း အဘိဓမၼာတရားေတြ သံဃာေတာ္ေတြက

ေဆာင္ထားတာပါ။ပိဋကသံုးပုံ

ကို သံဃာေတာ္ေတြက ***ေရွာက္ထားတာပါ။သံဃာေတာ္ကို ယံုႀကည္မႈ။ဒါေတြက

ရတနာျမတ္သံုးပါးကို မွန္မွန္ကန္ကန္

ယံုႀကည္တဲ့ သမၼာသဒၵါယံုႀကည္မႈ။

မိစၦာသဒၵါယံုႀကည္မႈက လာဘ္လာဘေပါတယ္။အႏၱရာယ္ကင္းတယ္ဆိုျပီး ကိုးကြယ္ယံုႀကည္ေနတာ

မိစၦာသဒၵါ။လာဘ္လာဘ

ေပါတယ္ဆိုတဲ့ လာဘ ဗုဒၶဘာသာယံုႀကည္ခ်က္၊အႏၱရာယ္ကင္းေအာင္ဆိုျပီး ဘယ

ဗုဒၶဘာသာေတြရဲ့ ယံုႀကည္ခ်က္၊

ဗုဒၶရဲ့ ဂုဏ္ေက်ွဇူးကို ဘာမွနားမလည္ဘဲ သူမ်ားဦးတုိက္လို႔သာ ရမ္းဦးတိုက္ရတဲ့

ကုလ ဗုဒၶဘာသာေတြရဲ့ ယံုႀကည္မႈ

ဒါေတြဟာ မိစၦာသဒၶါေတြပါ။

အေသလြတ္ရာလမ္းကို ျပတတ္လို႔ ၊ အေသလြတ္ရာ ပို႔ေဆာင္ႏိုင္လို႔၊ အေသလြတ္ရာ

တရားကိုေဆာင္ထားႏုိင္လုိ႔ ရတနာ

သံုးပါးကို ကုိးကြယ္ပါ၏ ဆိုတဲ့ သမၼာသဒၵါ။အႏွစ္သာရမရွိတာကို မရွိဘူးလို႔

သိပါတယ္။အႏွစ္သာရ ရွိတာကိုု ရွိတယ္လို႔သိပါ

တယ္။မွားတာကို မွားတယ္လို႔ သိတယ္။မွန္တာကို မွန္တယ္လို႔သိတယ္။သိတဲ့

အျပင္၊အမွားလမ္းကို ေရွာင္၊အမွန္လမ္းကို

ေဆာင္တာသည္ သမၼာသဒၵါ ရွိတဲ့ သဒၵါဓိက ဗုဒၶဘာသာပါ။

(၅)ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာ

သစၥာတရားကို ေသခ်ာသိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာကို ပညာဓိက ဟုေခၚသည္။ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာဟာ

တရားေတာ္ကို ယံုႀကည္တယ္။

တရားေတာ္ကို ဘယ္လိုယံုႀကည္ တာလည္းဆိုေတာ့ ရမ္းယံုႀကည္တာမဟုတ္ဘဲ ခႏၱာအသိနဲ့

အေသအခ်ာသိျပီး ယံုတယ္။ထိုသို

သိတာကို ပညာ ဟုေခၚပါသည္။သစၥာေလးပါးကို အေသအခ်ာ ပညာနဲ႔သိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၊

ျဖစ္ပ်က္မႈေတြကို သိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ

ျဖစ္ပ်က္ျမင္တာ ခႏၱာက ျမင္တာလား ပညာကျမင္တာလားဆိုေတာ့ ပညာကျမင္တာပါ။ပညာဓိက

ဗုဒၶဘာသာပါ။ဘုရားက

မင္းတုိ႔ခႏၱာ ထဲမွာ ျဖစ္္တာနဲ့ ပ်က္္တာပဲ ရွိတာလို႔ေဟာခဲ့ပါတယ္။ဒါကို

ကိုယ္တိုင္ သစၥာတရားကို ေသခ်ာသိျပီး က်င့္ႀကည့္

လိုက္ေတာ့ ျမင္တယ္။ကိုယ္တိုင္ျမင္ေတာ့ ယံုႀကည္လာတယ္။ယံုႀကည္ေတာ့

သဒၵါ၊ျဖစ္ပ်က္ျမင္တာက ပညာ။

ထိုေႀကာင့္ သဒၵါနဲ႔ပညာ သြားျပီး တြဲေနပါတယ္။သဒၵါနဲ႔ ပညာဟာ တြဲလ်က္ပါတဲ့။

သဒၵါတရား မွန္မွန္ကန္ကန္ နဲ႔သာ ႀကိဳးစားမယ္ဆိုရင္ အပါယ္ေလးပါးမွ

လြတ္ေျမာက္္္ႏိုင္၏။

တို႔မွာ အပါယ္မ်ိဳးေစ့ေတြ၊အပါယ္က် ေႀကာင္းကံေတြ လုပ္ထာတာရွိတယ္။ဒါေတြကို

ဘယ္သူမွ ဝင္တားလို႔ မရပါဘူး။

သူကိုတားခ်င္ရင္၊ သူကိုအက်ိဳးမေပးေစခ်င္ရင္ ဘာနဲ့ျဖတ္ရမလဲ ဆိုေတာ့ ဥာဏ္နဲ႔

ျဖတ္ရမယ္။ဥာဏ္နဲ႔ ျဖတ္လိုက္လို႔

ျဖစ္ပ်က္မဂ္ဆိုက္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မွာ သဒၵါလည္းပါတယ္၊ပညာလည္းပါတယ္။ဒါသည္ သဒၵါဓိက

ႏွင့္ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာ

ျဖစ္ပါသည္။

သဒၵါဓိက ႏွင့္ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာဟာ အထက္္္္္တန္း ဗုဒၶဘာသာပါ။

သဒၶါႏွင့္ ပညာ balance( ဟန္ခ်က္ညီ)ဘို႕လဲ လုိပါတယ္၊ သဒၶါလြန္ကဲ ပညာနဲျပန္ရင္

(ႏွစ္လုံးလွ လူမုိက္ၾကီး) သူေတာ္ေကာင္းလူအၾကီးျဖစ္သြားပါတယ္၊

ဆင္ျခင္တုံတရားနဲပါးသူေတြက (superstitious rites, scarified,

prayer,)အက်ိဳးမရွိတဲ့ေနရာေနမွာ ကိုယ့္အခ်ိန္ေတြကို အသုံးခ်ေနၾကပါတယ္။

သဒၶါနဲျပီး ပညာကဲေနျပန္ရင္လဲ ပညာရွိလူမိုက္ၾကီး ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဆုိလုိတာက

ဘယ္အရာမဆုိ အစြန္းမေရာက္ေစဘုိ႕ပါဘဲ။

ဗုဒၶဝါဒႏွင့္ သေဘာထားခံယူခ်က္

for everyone

ဗုဒၶဝါဒႏွင့္ သေဘာထားခံယူခ်က္

Religion ဆိုေသာစကားရပ္သည္ လူတို႔၏ ကိုး ကြယ္ရာ ဘာသာေရးဟူေသာ အဓိပၸါယ္အားျဖင့္ ယေန႔ ကမၻာတြင္ ထင္ရွားေပၚလြင္လ်က္ရွိသည္။ ကြ်ႏု္ပ္တို႔သည္ ျမတ္ဗုဒၶကို ဘာသာေရးတည္ေထာင္သူ-Founder of Religion-ဟု ေခၚဆိုႏိုင္ခြင့္ရွိပါလွ်င္ ဘာသာေရးတည္ ေထာင္သူအားလံုးတို႔တြင္ ျမတ္ဗုဒၶသည္သာလွ်င္ လူသား တို႔၏ဆရာ Teacher of mankind ျဖစ္သည္။

ျမတ္ဗုဒၶကို သန္႔ရွင္းေသာ ႐ိုးသားေသာ လူသား တစ္ေယာက္ထက္ပို၍ ေျပာဆိုေၾကျငာႏိုင္ဖြယ္မရွိပါ။ အျခား ေသာ ဘာသာတရားကို တည္ေထာင္သူတို႔မွာ God လည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။God ဝင္စားသူလည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။God၏သားလည္းျဖစ္ႏိုင္သည္။God၏တမန္ေတာ္လည္း ျဖစ္ ႏိုင္သည္။

ျမတ္ဗုဒၶမွာမူ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေသာ လူသားတစ္ ေယာက္ျဖစ္႐ံုမွ်မက သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေသာ နည္းလမ္းကို တည္ေထာင္သူ၊ ထိုနည္းလမ္းကို ျပသူ၊ အမွန္တရားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ထုတ္ေဖာ္ေပးသူလည္းျဖစ္သည္။

ျမတ္ဗုဒၶသည္ ထိုဝိသုဒၶိလမ္းစဥ္ , ဝိမုတၲိလမ္းစဥ္ , သႏၱိလမ္းစဥ္ , သစၥာလမ္းစဥ္တို႔ကို ေဖာ္ထုတ္ျပသရာ၌ ျပင္ပ တန္ခိုးရွင္ မျမင္ရသည့္ ဘုရားသခင္တို႔၏ တန္ခိုးပါဝါႏွင့္ အကူ အညီကို လံုးဝ ရယူခဲ့ျခင္းမရွိေပ။ သူ၏ပင္ကိုယ္ ဇြဲ ,သတၲိ , လံု႔လ , ဥာဏ္ပညာတို႔ကို အသံုးခ်အလုပ္လုပ္ကာ အထက္ပါ လမ္းစဥ္တို႔ကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ျခင္းသာျဖစ္သည္။

ျမတ္ဗုဒၶသည္ သူသိသမွ် , ျမင္သမွ် , ရရွိပိုင္ဆိုင္ ထားသမွ် သစၥာ ,သႏၱိ , ဝိသုဒၶိ , ၀ိမုတၲိတရားတို႔ကို သဒၶါ ဝီရိယ ပညာရွိၾကသည့္ လူသားတိုင္းအား ျဖန္႔ေဝေပးခဲ့ေလ သည္။ သူ၏ဗုဒၶအျဖစ္ကိုပင္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ လူသားတိုင္း အား ျဖစ္ခြင့္ေပးထားပါသည္။

လူသားတစ္ေယာက္ (လူသားစင္စစ္)သည္သာလွ်င္ ဗုဒၶအျဖစ္ကို ရပိုင္ခြင့္ရွိသည္။ လူသားတိုင္း၏သႏၱာန္၌ ေဗာ ဓိဥာဏ္ကို ရပိုင္ခြင့္သည္ ကိန္းေအာင္းလ်က္ရွိသည္။ ထိုလူ သားသည္ တကယ္စင္စစ္ ဥာဏ္ႏွင့္ယွဥ္၍ အားထုတ္လို ေသာ ဆႏၵရွိလွ်င္ ေဗာဓိဥာဏ္ကို ရပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔က ျမတ္ဗုဒၶကို လူသားအားလံုး တို႔ထက္ ထူးျခားေသာလူသား၊ ဘာသာေရးတည္ေထာင္သူ တို႔ထက္ ထူးျမတ္ေသာ ဘာသာေရးတည္ေထာင္သူ-ဟုဆို ႏိုင္သည္။

လူ႔ဘဝ လူ႔ေလာက၌ သူသည္ အက်င့္ပိုင္း , အသိ ပိုင္း အရာရာတိုင္း၌ အလြန္ျပည့္စံုသူျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ျခင္း ေၾကာင့္ ယေန႔ကမၻာ၌ အလြန္ထင္ရွားေပၚလြင္ေသာ ဘာသာ တရားတို႔တြင္ "မဟာလူသား" ဟူ၍ သူ႔ကို အသိမွတ္ျပဳလာၾက သည္။ သူ၏အဆံုးအမျဖစ္ေသာ ဓမၼသည္ လူသား အားလံုး တို႔၏ဘဝႏွင့္ တစပ္တည္းျဖစ္သည္။ လူသားအားလံုးတို႔၏ ဘဝလိုအပ္ခ်က္ႏွင့္လည္း ကိုက္ညီလ်က္ရွိသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶႏွင့္ဓမၼကို လူေလာကႀကီးတစ္ခုလံုးက ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရွိထားသည္။ ႐ိုးသားေသာယံုၾကည္မႈႏွင့္ က်ိဳး ေၾကာင္းသိျမင္ ဆင္ျခင္တတ္ေသာ အသိဥာဏ္ရွိသူတိုင္း သည္ ဗုဒၶႏွင့္ဓမၼကို တစ္ကမၻာလံုး၏ (လူသားတစ္ရပ္လံုး၏) အေမြဆိုင္ဟု ဆိုၾကသည္။

ဗုဒၶဝါဒအရ လူသား၏အဆင့္သည္ အျမင့္ဆံုးျဖစ္ သည္။ လူသားတစ္ေယာက္သည္ သူကိုယ္တိုင္၏ ကိုယ္ပိုင္ အရွင္သခင္ျဖစ္သည္။ သူကိုယ္တိုင္ထက္ ပိုလြန္ေသာ, သူ႔ ဘဝကို လႊမ္းမိုးအုပ္စိုး၍ထားေသာ , သူ႔ဘဝပန္းတိုင္ကို ဆုပ္ ကိုင္၍ထားေသာ သူ႔အထက္က တန္ခိုးရွင္ အာဏာရွင္ မရွိ ေပ။ လူသားတစ္ေယာက္၏ ကိုယ္ပိုင္ကိုးကြယ္ရာသည္ ထိုလူ သားကိုယ္တိုင္ပင္ျဖစ္သည္။ တျခားကိုးကြယ္ရာမရွိ-ဟု ျမတ္ ဗုဒၶက လူသားတို႔၏ဘဝကို လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ခြင့္ အဆင့္ ျမင့္ျမင့္ေပးထားသည္။

ျမတ္ဗုဒၶသည္ သူ၏တပည့္မ်ားကို ဆံုးမရာ၌ "ကိုး ကြယ္ရာကို မိမိတို႔ကိုယ္တြင္းမွာ ရွာၾက၊ အျပင္ပမွာ (သို႔) တျခားသူတို႔ထံမွာ ကိုးကြယ္ရာ ရွာ၍မရ" ဟု တိုက္တြန္း ေလ့ရွိသည္။

ျမတ္ဗုဒၶသည္ လူသားတိုင္း ဘဝတိုးတက္ေရးႏွင့္ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ သူ႔ကိုအတုယူၾကဖို႔ အစဥ္အားေပး ဆံုးမေလ့ရွိသည္။

"မိမိတို႔ ဘဝလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ မိမိတို႔ကိုယ္ တိုင္ပင္ အားထုတ္ရမည္၊ မိမိတို႔ေရာဂါေပ်ာက္ေရးအတြက္ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ပင္ ေဆးေသာက္ရမည္"ဟု ဆံုးမေလ့ရွိ သည္။

သို႔ေသာ္ ေဆးဆရာေကာင္းကို မွီဝဲရမည္။ ထိုသမား ေကာင္း၏ တားျမစ္ခ်က္, ညႊန္ၾကားခ်က္တို႔ကို လိုက္နာရ မည္။ ထိုသမားေတာ္ ေပးသည့္ေဆးကို မွန္မွန္မွီဝဲရမည္။

ျမတ္ဗုဒၶသည္ ေဆးသမား၊ ျမတ္ဓမၼသည္ ေဆးဝါး ျဖစ္သည္။ လူသားတစ္ေယာက္၏ အေႏွာင္အဖြဲ႔တို႔မွ လြတ္ ေျမာက္ေရးအတြက္ ထိုလူသားကိုယ္တိုင္၏ ကိုယ္ပိုင္သဒၶါ , ဝီရိယ ,ပညာတို႔သည္သာ တကယ္စင္စစ္ ထိုလူသား၏ ကယ္ တင္ရွင္တို႔ျဖစ္ၾကသည္။

ျမတ္ဗုဒၶကဆို၏။ "ဗုဒၶတို႔မည္သည္ လမ္းညႊန္ဆရာ တို႔သာ ျဖစ္ကုန္၏။ လူတို႔သည္ ဆရာတို႔ ညႊန္ျပသည့္အတိုင္း အလုပ္လုပ္အားထုတ္ၾကရမည္" ။

အကယ္၍ လူတို႔က ျမတ္ဗုဒၶကို "ကယ္တင္ရွင္"ဟု ဆိုခ်င္လွ်င္ ဝိသုဒၶိလမ္း , ဝိမုတၲိလမ္း , သစၥာႏွင့္သႏၱိတို႔ကို ေဖာ္ထုတ္ ညႊန္ျပေပးေသာ အဓိပၸါယ္ျဖင့္သာလွ်င္ ျမတ္ဗုဒၶ ကို "ကယ္တင္ရွင္"ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔သည္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ကယ္တင္ရွင္ ျမတ္ဗုဒၶ ျပေပးေသာ လမ္းေၾကာင္း တို႔ကို ေျဖာင့္ေျဖာင့္မွန္မွန္ ေလွ်ာက္လွမ္းသြားရမည္သာ ျဖစ္သည္။

ျမတ္ဗုဒၶသည္ သူ၏တပည့္မ်ားကို ညႊန္ျပသည့္ ဝိသုဒၶိ , ဝိမုတၲိ (သန္႔ရွင္းျခင္းႏွင့္ လြတ္ေျမာက္ျခင္း) ဆိုသည္ မွာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ခ်င္း တစ္ေယာက္ခ်င္းစီ၏ တာဝန္ႏွင့္ က်င့္ႀကံ အားထုတ္မႈေပၚမွာတည္သည္။

မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္ေတာ္၌ " မိမိကိုယ္ကို မိမိတို႔ မွီခို၍ေနၾက၊ မိမိတို႔က်င့္သံုးေသာဓမၼသည္ မိမိတို႔မွီခိုရာျဖစ္ သည္။ ငါဘုရားသည္ သင္ရဟန္းတို႔ကို အုပ္စိုး၍ေနမည္ မဟုတ္" စသည္ျဖင့္ မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။

ျမတ္ဗုဒၶသည္ သူ၏တရားထဲ၌ မည္သည့္လွ်ိဳ႕ဝွက္ ခ်က္ ကြယ္ဝွက္ခ်က္ကိုမွ် မထား၊ ဆရာစား , ဆရာ့လက္ဆုပ္ တရားငုတ္ကိုမွ်လည္း မည္သို႔မွ်မထား၊ နာၾကားသူတို႔ လက္ခံ ႏိုင္သမွ် အႀကြင္းမရွိ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဟာျပခဲ့သည္။

ျမတ္ဗုဒၶသည္ ဘာသာေရးသမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္၌ မၾကားစဖူး , မရွိစဖူး ထူးဆန္းသည့္ လူသားတို႔အေတြးအေခၚ လြတ္လပ္ခြင့္တို႔ကို ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။ လူ႔အေတြးအေခၚ၏ လြတ္လပ္ခြင့္သည္ လူသားတို႔ ဘဝလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အထူးပင္လိုအပ္ေပသည္။

ျမတ္ဗုဒၶ၏အလိုေတာ္အရ လူသားတို၏ လြတ္ ေျမာက္မႈသည္ လူသားတိုင္း ကိုယ္ပိုင္ဥာဏ္ျဖင့္ သစၥာကို ထိုးထြင္းသိျခင္းေပၚ၌ တည္သည္။ ျပင္ပတန္ခိုးရွင္GOD-ဘုရားသခင္တို႔၏ သနားျခင္း ခြင့္လႊတ္ျခင္း မ်က္ႏွာသာ ေပးျခင္း ကယ္တင္ျခင္းတို႔ အေပၚ၌ လံုးဝ တည္ျခင္း မွီခိုျခင္း မရွိေပ။

ျပင္ပတန္ခိုးရွင္ ဘုရားသခင္တို႔ကို ႐ိုေသက်ိဳးႏြံစြာ ဆုေတာင္းျခင္း၊ ထိုဘုရားသခင္တို႔ သနားခ်ီးျမႇင့္ေသာ ဆု လာဘ္ကို ရရွိျခင္းျဖင့္လည္း လူသားတို႔၏ ဘဝလြတ္ ေျမာက္မႈသည္ မျဖစ္ႏိုင္ေခ်။ သစၥာကို မ်က္ေမွာက္ျပဳျခင္း သည္သာ ဘဝလြတ္ေျမာက္ေရး၏ ဂိတ္ေပါက္ျဖစ္သည္။

ျမတ္ဗုဒၶသည္ ေကာသလႏိုင္ငံေတာ္၌ ခရီးလွည့္ လည္စဥ္ ေကသမုတၲိအမည္ရွိေသာ ၿမိဳ႕ကေလးတစ္ခုသို႔ ေရာက္ခဲ့သည္။

ထိုၿမိဳ႕ကေလး၌ ကာလာမလူမ်ိဳးတို႔ ေနထိုင္ၾက၏။ ျမတ္ဗုဒၶ ထိုရြာသို႔ ဆိုက္ေရာက္သြားေသာအခါ ကာလာမ လူမ်ိဳးတို႔ စု႐ံုး ေရာက္ရွိလာၾကကုန္၏။

ျမတ္ဗုဒၶကို သူတို႔ အ႐ိုအေသေပး ေလွ်ာက္ထားၾက သည္မွာ "အို ျမတ္စြာဘုရား ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ရေသ့ ရဟန္းတို႔သည္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ရြာသို႔ တစ္ေယာက္ၿပီးတစ္ေယာက္ အဆက္မျပတ္ လာေရာက္ၾကပါ၏၊ ေရာက္လာတိုင္းေသာ ရေသ့ရဟန္းတို႔သည္ သူတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္ဝါဒကိုသာ အေကာင္း ေျပာ၍ ထြန္းကားေအာင္ ေဟာေျပာၾကပါ၏။ သူတပါးတို႔၏ ဝါဒကိုမူကား ႐ံႈ႕ခ်အျပစ္ဆို၍ ပ်က္ျပားေအာင္ျပဳၾကပါ၏၊ ရေသ့ရဟန္းေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာတို႔ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ေကသမုတၲိရြာ သို႔ ေရာက္တိုင္း မိမိတို႔အယူဝါဒကို လက္ခံဖို႔ရန္ သူတပါးတို႔ ၏အယူဝါဒကို စြန္႔ပစ္ဖို႔ရန္ အသီးအသီး ေျပာသြား ၾကပါ၏ဘုရား။